esmai mübheme ne demek?
- Tek başına bir mana ifade etmeyen isimler. Arabcada: (Ellezine) gibi kelimeler esma-i mübhemeden olduğundan onu tayin ve temyiz eden yalnız sılasıdır. Demek bütün kıymet sılasına aittir. (Osmanlıca'da yazılışı: esma-i mübheme)
esmai mevsule
- Vasleden isimler. (Bak: İsm-i mevsule) (Osmanlıca'da yazılışı: esma-i mevsule)
esmai ilahiye
- Allah'ın isimleri.(Herşeyden Cenab-ı Hakk'a karşı pencereler hükmünde çok vecihler var. Bütün mevcudatın hakaikı, bütün kainatın hakikatı, esma-i İlahiyeye istinad eder. Her bir şeyin hakikatı, bir isme veyahut çok esmaya istinad eder. Eşyadaki san'atlar dahi, herbiri birer isme dayanıyor. Hatta hakiki fenn-i hikmet, "Hakim" ismine ve hakikatlı fenn-i tıb "Şafi" ismine ve fenn-i hendese, "Mukaddir' ismine ve hakeza.. Herbir fen, bir isme dayandığı ve onda nihayet bulduğu gibi, bütün fünun ve kemalat-ı beşeriye ve tabakat-ı kümmelin-i insaniyenin hakikatları, esma-i İlahiyeye istinad der. Hatta muhakkıkin-i evliyanın bir kısmı demişler: "Hakiki hakaik-i eşya, esma-i İlahiyedir. Mahiyet-i eşya ise, o hakaikın gölgeleridir. Hatta birtek zihayat şeyde, yalnız zahir olarak yirmi kadar esma-i İlahiyenin cilve-i nakşı görünebilir. S.) (Osmanlıca'da yazılışı: esma-i ilâhiye)