mutezil ne demek?

İ'tizal eden. Cemaatten ayrılıp bir tarafa çekilen. (Osmanlıca'da yazılışı: mu'tezil)

Kaderi inkâr ederek "kul, ettiklerinin yaratıcısıdır" diyen ve Tanrı'nın sıfatları konusunda sünnet ehlinden ayrılan bir felsefe.
Aklına güvenerek ve "kul, fiilinin halikıdır" demekle hak mezheblerden ayrılan bir fırka. Bunlar dalalet fırkalarının birincisidir. Vasıl İbn-i Ata namında birisi buna sebeb olmuştur. Bu kişi Hasan Basri Hazretlerinin talebesi iken, günah-ı kebireyi işleyen bir kimsenin ne mü'min ve ne de kafir olmayıp, tövbesiz ahirete giderse ebedi cehennemde kalacağını söyleyerek hocasından ayrılmıştır. İtizal etmiştir. Mu'tezile taifesi: "İnsanlar kendi ef'al-i ihtiyariyelerini halkederler" diyerek, bu fiillerde kaza ve kaderin tesirini inkar ederler. Kendilerine kaderiyeciler de denmektedir. (Bak: Mülk) (Osmanlıca'da yazılışı: mu'tezile)