meşihatı islamiyye ne demek?

1. İslami işlerin ilmi mes'eleleri ile uğraşan devlet dairesi.(Zaman gösterdi ki, hilafeti temsil eden şu Meşihat-ı İslamiyye, yalnız İstanbul ve Osmanlılara mahsus değildir. Umum İslama şamil bir müessese-i celiledir. Bu sönük vaziyetle, değil koca alem-i İslamın, belki yalnız İstanbul'un irşadına da kafi gelmiyor. Öyle ise, bu mevki öyle bir vaziyete getirilmelidir ki, alem-i İslam ona itimad edebilsin. Hem menba', hem ma'kes vaziyetini alsın. Alem-i İslama karşı vazife-i diniyesini hakkiyle ifa edebilsin.Eski zamanda değiliz. Eskiden hakim bir şahs-ı vahid idi. O hakimin müft--uşu-- de, onun gibi münferid bir şahıs olabilirdi. Onun fikrini tashih ve tadil ederdi. Şimdi ise, zaman cemaat zamanıdır. Hakim, ruh-u cemaatden çıkmış, az mütehassis, sağırca, metin bir şahs-ı manevidir ki, şuralar o ruhu temsil eder.şöyle bir hakimin müft--uşu-- de ona mücanis olup, bir şura-yı aliye-i ilmiyeden tevellüd eden bir şahs-ı manevi olmak gerektir. Ta ki, sözünü ona işittirebilsin. Dine taalluk eden noktalardan, sırat-ı müstakime sevkedebilsin. Yoksa ferd dahi de olsa, cemaatin ferd-i manevisine karşı sivri sinek kadar kalır. Şu mühim mevki, böyle sönük kalmakla, İslamın ukde-i hayatiyesini tehlikeye maruz bırakıyor.Hatta diyebiliriz, şimdiki za'f-ı diyanet ve şeair-i İslamiyetteki lakaydlık ve içtihadatdaki fevza, Meşihatın za'fından ve sönük olmasından meydan almıştır. Çünkü, haricde bir adam re'yini, ferdiyete istinad eden meşihate karşı muhafaza edebilir. Fakat böyle bir şuraya istinad eden bir şeyhülislamın sözü, en büyük bir dahiyi de, ya içtihadından vazgeçirir, ya o içtihadı ona münhasır bırakır.Her müstaid çendan içtihad edebilir. Lakin içtihadı o vakit düstur-ul-amel olur ki, bir nevi icma' veya cumhurun tasdikine iktiran eder. Böyle bir Şeyh-ül-islam manen bu sırra mazhar olur. Şeriat-ı garrada daima icma' ve rey-i cumhur, medar-ı fetva olduğu gibi, şimdi de fevza-i ara' için, böyle bir faysala lüzum-u kat'i vardır. R.N.) (Osmanlıca'da yazılışı: meşihat-ı islâmiyye)

meşihat

1. Şeyhlik.
2. Şeyhülislamın makamı, şeyhülislamlık.
3. Mürşidlik, şeyhlik.

meşih

1. Göğsü çukur, kanbur.

Türetilmiş Kelimeler (bis)