ünsüz ikizleşmesi ne demek?

  1. Bazı sözlerin iç seslerinde türlü sebeplerle aynı ünsüzün iki defa söylenmesi, ikizleşme: döşek > döşşek, ışık >ışşık vb.
  2. İç seste iki ünlü arasında bulunan ve vurguyu üzerinde bulunduran ikinci hece başındaki ünsüzlerin, açık ve zayıf boğumlanmalı ilk hece ünlülerinin etkisi altında, kendi hece sınırlarını aşacak bir yoğunlukla boğumlanmaları sonucunda, söz konusu ünsüzdeki tekrarlanmayı gösteren ses olayı: aşağı > aşşağı, aman > amman, azık > azzıh, ışık > ışşıh, ısır- > ıssır-, kaşık > gaşşıh, küçük > güççük, döşek > döşşek vb. Bu olay sonunda açık ilk heceler zayıflıktan kurtulmakta ve birer kapalı heceye dönüşmektedir.
  3. (en)Geminate.
  4. (fr)Gemination

ünsüz

  1. Ünü olmayan, gösterişsiz, şöhretsiz.
  2. Ses yolunda bir engele çarparak çıkan ses, sessiz, sessiz harf, konson, konsonant.
  3. (Derleme.. konson, sessiz harf, abanık) Ağız boşluğunda bir engele çarparak çıkan ses: b, c, d vb.
  4. (en)Unvoiced.
  5. (en)Surd.
  6. (en)Consonant.
  7. (en)Unknown.
  8. (en)Obscure.
  9. (en)Inglorious.
  10. (fr)Consonne

ünsüz atlaması

  1. (Derleme.. Konson atlaması, ünlülerin incelik-kalınlık bakımından ünsüzlere etkisi) k, g, ğ,l,h ünsüzlerinin ince veya kalın ünlülere göre boğumlanma noktalarının değişmesi: Kedi, kadı; gene, gaga; eğe, ağa; bel, bal; hele, hala örneklerinde olduğu gibi.
  2. (en)Mutation, consonantal mutation.
  3. (fr)Mutation, mutation consonantique

ikizleşme

  1. İkiz duruma gelme.
  2. İki diş arasındaki bütün dokuların bitişmesiyle oluşan diş anomalisi.
  3. Ünsüz ikizleşmesi.
  4. İç seste iki ünlü arasında bulunan bazı ünsüzlerin boğumlanmalarındaki tekrarlanma: İki / ikki, yedi / yeddi, yetti, otuz / ottuz, tokuz / tokkuz gibi. Eski Türkçede ve öteki Türk lehçelerinde görülebilenikizleşme olayı, Türkiye Türkçesinin yazı dilinde yoktur. Genellikla bazı Anadolu ağızlarında devam edegelen bir olaydır: yeddi "yedi" dokkuz "dokuz", sakkal "sakal", ıssırmak "ısırmak", gaşşıh "kaşık", ışşıh "ışık", yazzık, yazzıh "yazık" gibi. || Lehçelerde uzun ünlülerin kaybından ortaya çıkmış telâfî (yerine geçme) sesi niteliğindeikizleşmeler de vardır: Özb. sade > sadde, Kum. taze > tazze, Az. T. çakal > çakkal vb. || Türetme, birleşme veya ses değişmesi yoluyla yanyana gelmiş bulunan yassı < yat-sı < yat-sıg, gömme < göm-me, yolluk > yol+luk, tuttum > tut-tu-m, ıssız > ıdı-sız gibi kelimelerdekiikizleşmenin bu olayla ilgisi yoktur. || Kubbe, mücellâ, muattal, müddet, cellat, hisse, cadde gibi Araça kelimelerdeki ikiz ünsüzler de bu kelimelerin asıllarında var olan çift ünsüzlerdir. Dilimizde son sesleri tekleşmiş olan his, zan, red, hak gibi Arapça sözlerde ekleme veya birleşme sırasında kendini gösterenikizleşme, bunların asıllarında zaten var olan seslerin yeniden ortaya çıkmasından ibarettir: hissetmek, reddetmek, zannetmek, hissi, redde, zanna, hakka vb.
  5. (en)Gemination.
  6. (en)Dimerisation.

Türetilmiş Kelimeler (bis)

ünsüzünsüz atlamasıünsüz benzeşmesiünsüz değişmesiünsüz düşmesiünsüz göçüşmesiünsüz harfünsüz nöbetleşmesiünsüz sesünsüz tekleşmesiünsüns olmaküns tutmakünsaünsalikizleşmeikizleşmekikizleştirmekikizleştirmemekikizlemeikizlenmeikizlerikizler burcuikizler burcunun yıldızı
Yorumunuzu ve bilginizi paylaşın